Temmuz ayındaki kur artışı, vergi artışları ve asgari fiyat ayarlamaları Türkiye’de enflasyonu yeniden yükseltti. Uzmanlara göre 31 Mart 2024 yerel seçimlerine kadar fiyat artışları üç haneye yaklaşabilir. Son 1 aydaki vergi artışları, asgari fiyat artışı ve kur geçişkenliği Ekim ayından bu yana düşüş eğiliminde olan enflasyonu tetikledi. 2022, tekrar yukarı doğru hareket etmek için. Böylece Eylül 2021’de başlayan faiz indirim süreci sonrasında yaşanan gibi Türkiye yeniden bir “enflasyon yükselişi” dönemine girdi. 31 Mart 2024 yerel seçimlerine kadar fiyat artışlarının üç haneli rakamlara ulaşabileceğine dikkat çeken uzmanlara göre, yüksek enflasyondan en çok dar gelirliler ve emekliler etkilenecek.
TÜİK %47,8, ENAG %122,9 açıkladı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Temmuz ayı enflasyon bilgilerine göre, Temmuz ayında TÜFE aylık bazda yüzde 9,49 arttı. Böylece, aylık enflasyon son 1,5 yılda zirve yaparken, yıllık enflasyon yüzde 38,21’den yüzde 47,83’e yükseldi. Yıllık çekirdek enflasyon Temmuz’da yüzde 56,09 ile yükselişini sürdürdü. Aynı dönemde yıllık üretici enflasyonu yüzde 44,50 oldu. Böylece, yıllık üretici enflasyonu üç yıldır ilk kez tüketici enflasyonunun altına düştü.
Enflasyonu bağımsız olarak hesaplayan Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) Temmuz ayı enflasyon verilerine göre, Temmuz ayı enflasyonu aylık yüzde 13,18, yıllık enflasyon ise yüzde 122,88 olarak hesaplandı. Yılbaşından bu yana enflasyon yüzde 69,21 oldu.
TCMB de tahmini artırdı
Önümüzdeki aylarda enflasyondaki yükselişin devam edeceğini artık TCMB bile kabul ediyor. Öyle ki, yeni lider Hafize Gaye Erkan’ın ilk kez basınla buluştuğu 27 Temmuz toplantısında TCMB, yılsonu enflasyon beklentisini yüzde 22,3’ten yüzde 58’e yükseltti. Erkan toplantıda, 2024 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 60 civarında zirveye ulaşan enflasyonun ana trendlerinde iyileşme beklediklerini belirtti. TCMB’nin güncellenen enflasyon iddialarına göre tüketici enflasyonu 2024’te yüzde 33, yüzde 15 olacak. 2025’te
“Ücretli kesintiye karşıydı”
DW Türkçe için enflasyon bilgilerini değerlendiren Prof.
Mayıs ayında doğalgazın prim fiyatının TÜİK tarafından ‘sıfır’ olduğuna işaret eden Prof. Memurlar ve emekli aylıkları reel enflasyona göre düşük kaldı” diyor Alçın.
Bu nedenle Temmuz ayında belirlenen 6 aylık memur ve emekli maaş artışları yüzde 17,5’te kalırken, son enflasyon verileriyle 7 aylık enflasyon oranı yüzde 30’u aştı. kötüleşti”.
Peki önümüzdeki aylarda da devam etmesi beklenen enflasyon artışı nereye varacak?
“Enflasyon üç haneye yaklaşabilir”
prof. Sinan Alçın’a göre 31 Mart yerel seçimleri dikkate alındığında 2024’ün ilk çeyreğinde enflasyonda üç haneli artış olabilir.
Hem kiralık konut fiyatlarında hem de akaryakıt fiyatlarındaki artışın önümüzdeki aylarda da devam edeceğini ifade eden Alçın, “Bu nedenle Merkez Bankası Başkanı Erkan’ın yüzde 58 olan yıl sonu tahmininin aşılacağını düşünüyorum aslında.”
Yerel seçimler bitmeden enflasyonla daha sert bir mücadele beklemediğini kaydeden Alçın, “Ancak bundan sonra fiyat istikrarına yönelik bir politika uygulanma ihtimali var. Bu da toplumu özellikle dar gelirlileri tedirgin ediyor. , enflasyona karşı savunmasız.”
Şimşek’in açıklamaları gerçekçi mi?
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Temmuz ayı enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından Twitter hesabından yaptığı açıklamada, mali tedbirler, kur gelişmeleri ve fiyat artışlarının etkisiyle Temmuz ayı yıllık enflasyonunun piyasa beklentileriyle uyumlu olduğunu belirtti.
Şimşek, “enflasyonla mücadele” ile fiyat istikrarının hedeflendiği bir süreçten geçtiklerini vurgulayarak, 2024 yılının ortalarından itibaren enflasyonun düşmeye başlayacağını söyledi. Fiyat artış oranının yani enflasyon oranının zaman içinde düşeceği anlamına gelir.
“Maliyet orta-düşük gelirlilerin sırtında”
DW Türkçe’ye konuşan Prof. Dr. Öner Günçavdı’nın haberine göre Şimşek’in son enflasyon verilerinden “piyasa beklentilerine uygun” şeklinde bahsetmesi gerçeği yansıtmıyor.
Aylık enflasyonun yüzde 9,5’lara çıkmasının kur artışları ve vergi düzenlemeleri gibi gelişmelerden kaynaklandığını savunan Prof. Günçavdı, “Temmuz enflasyonunu enflasyonla mücadele politikasının başarısızlığı olarak algılamak istemiyoruz. Görünen o ki enflasyonla mücadele ediliyor. Ama görüyoruz ki bu mücadelede asıl fedakarlık yükü hane halkına düşüyor. Politikaların maliyeti orta ve dar gelirlilere düşüyor.”
“TÜİK şeffaf davranmıyor”
Günçavdı ise, yüksek gelir sahiplerinin ve halkın enflasyonla mücadelede nerede duracağını gösteren bir program olmadığının altını çizerek, “Çünkü bu iki kesimin tasarruf ve vergi gelirlerini nasıl yaratacağını henüz bilmiyoruz. Öte yandan fiyatları en çok artan kalemler olan ulaşım, kira ve gıda aslında hanehalkı harcamalarının yüzde 60’ından fazlasını oluşturuyor” dedi.
Günçavdı’ya göre ekonomiYönetim değişse de TÜİK’in enflasyon bilgilerinin şeffaflığı henüz sağlanamamıştır.
Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) enflasyon hesabına esas kalem fiyat listesinin açıklanmasının durdurulmasına yönelik açtığı davanın haklı bulunduğunu hatırlatan Günçavdı, TÜİK’in bu listeleri açıklamadığını hatırlatarak, şunları kaydetti: , “Şeffaflığın bu kadar önemli olduğu vurgulanırken, TÜİK bu listeleri neden hukuksuz bir şekilde saklıyor? Birilerinin buna bir cevap üretmesi gerekiyor” dedi.
Yeni program Eylül ayında açıklanacak.
Bu arada Mehmet Şimşek liderliğindeki yeni ekonomi yönetiminin Eylül ayında yeni Orta Vadeli Programı (OVP) açıklaması bekleniyor. prof. Alçın’a göre yeni OVP’de özellikle enflasyon ve cari açık açısından yukarı yönlü bir değişiklik olabilir.
5 Eylül 2022’de açıklanan ve 2023-2025 dönemini kapsayan OVP’de büyüme hedefi 2023 için yüzde 5, 2024 ve 2025 için yüzde 5,5 olarak kaydedildi. enflasyon ve cari açık yüksek kalmaya devam edecek. sırasıyla – yüzde -2,5 ve – yüzde 1,4 olarak belirlendi. Yeni OVP’de bu oranların artacağını görebiliriz.” DW Türkçe’ye VPN ile nasıl erişebilirim?
